Sytske de Boer helpt eenheden in Oekraïne aan levensreddend materieel. Foto: Marchje Andringa

Zo’n tachtig jaar geleden zat haar oom tijdens de Tweede Wereldoorlog in de top van het verzet. De verhalen over de risico’s die hij nam - en over zijn gevangenschap in de toenmalige gevangenis Crackstate in Heerenveen - maakten altijd diepe indruk op De Boer (53). Ze spoorden haar aan om zich in te zetten voor de vrijheid van Oekraïne, dat sinds een halfjaar strijdt tegen een Russische invasie.

De idealen van de in Leeuwarden wonende De Boer – die bij het Sintrum Frysktalige Berne-opfang werkt, maar een half jaar sabbatical heeft – komen dan ook overeen met die van haar oom. Ze wil helpen met het redden van levens en een bijdrage leveren in het verzet tegen een dictatoriale macht. Want als we te weinig doen, verliest Oekraïne straks de oorlog en groeit de dreiging van Vladimir Poetin richting de rest van Europa, is haar overtuiging. ,,As je him winne litte, hat der wer in diktator wûn fan de maklikens fan it Westen. Dêr komt it op del.”

Ze zet zich daarom in als vrijwilliger bij Ukraine Aid Operations, een in april opgerichte organisatie die eenheden aan het Oekraïense front helpt aan bijvoorbeeld kogelwerende vesten, medische materialen en verkenningsdrones. Dat zij betrokken raakte bij deze internationaal opererende organisatie, was puur toeval.

Via Twitter kwam ze in contact met een man in Estland die persoonlijke beschermingsmiddelen inzamelde. ,,Ik stjoerde him in berjocht mei de fraach: kin ik jild oermeitsje? Doe sei hij: ‘Wy binne in groep oan it oprjochtsjen. Fynst it nijsgjirrich derby te hearren?’”

De Friezin is nu betrokken bij campagnes om geld in te zamelen. Zo loopt er momenteel een inzamelingsactie om zeventig nachtkijkers te kunnen aanschaffen. Die kunnen aan het front gebruikt worden om nachtelijke verkenningstochten en evacuaties uit te voeren. ,,As ienheden evakuearje is dat ’s nachts en faak sûnder ljocht. Mar se moatte dochs wat sjen kinne. It giet soms ek om hiel basale dingen. As de winter der wer oan komt, binne der waarme klean nedich. Dêr sille we yn septimber, oktober mei oan de slach.”

Het gaat om defensieve beschermingsmiddelen en niet om wapentuig, benadrukt De Boer. Spullen waarmee je levens kunt redden en die tegelijkertijd bijdragen aan het winnen van de oorlog. ,,Wy sitte altyd yn it beskermjende. Wy jouwe gjin gewearen of dat soart dingen. De drones dy’t wy jouwe, binne ferkenningsdrones; der hingje gjin granaten oan.”

Maar het een sluit het ander niet uit. Wie tijdens een oorlog beter beschermd is, kan zichzelf beter verdedigen en staat dus sterker tijdens een gevecht. ,,It iene hinget sa gear mei it oare. En der kin mar ien útkomst wêze, nammentlik dat Oekraïne wint. Dy oare útkomst, dat se ferlieze, is ferskriklik. It giet derom dat dy minsken feilich thús komme en dat der aanst net in lân is dêr’t in hiele generaasje jongeren ûntbrekt, omdat dy allegear sneuvele binne.”

De Boer twijfelt er niet aan of de acties van haar organisaties helpen. Zo kreeg ze een tijd geleden een foto van een stalen beschermende plaat die een Russische kogel had tegengehouden. En met dank aan een drone van de UAO wist een groep Oekraïners te ontsnappen aan Russen die hen omsingeld hadden. ,,Dy minsken wiene it kontakt kwyt mei harren haadgroep, mar troch ús drone binne sy wer feilich thús kaam.”

De Boer is blij met de successen. Wat haar betreft mag Nederland best meer doen om Oekraïne bij te staan, en dan met name op defensief gebied. ,,Dútslân wurdt útlake, mar Nederlân jout relatyf sjoen minder.”

Nederland kan volgens De Boer meer defensief materieel naar Oekraïne sturen. Als er geen groot materiaal meer beschikbaar is, zijn er nog veel kleinere zaken die in het oorlogsgebied hard nodig zijn. ,,Der is echt noch genôch wat Nederlân dwaan kin. Moatst nei in lân as Estlân sjen. Dat jout folle mear de ynwenner. Op de ien of oare wize komme wy dermei wei.”

De Boer denkt er dan ook niet aan om te stoppen met deze klus. ,,Wy geane troch oant Oekraïne wer frij is of at der in bestân komt.”

Al is het mentaal soms nog een flinke opgave, want de oorlogsverhalen gaan haar niet in de koude kleren zitten. ,,Ik ha yn maaie en juny in skoft hân dat ik it nijs net lêze woe. Doe ha ik my der hielendal fan ôfsletten en woe ik allinnich mar dwaan wat ik dwaan koe. No giet it better, mar it gong op in bepaald momint echt need.”

Release: dfb5f2e30045eb5477d2d574a4caf2e796398298