De impact van de coronapandemie op de financiële resultaten van ziekenhuizen is in 2020 beperkt gebleven. Achter de goede cijfers gaan echter verontrustende signalen schuil. Dat concludeert BDO Accountants & Adviseurs in de Benchmark Ziekenhuizen.

Nederlandse ziekenhuizen behaalden het afgelopen jaar gemiddeld een 7,0 op hun financiële prestaties. Dat is lager dan in 2019 (7,3), maar nog steeds ruim voldoende. Het rendement is met 1,5% vergelijkbaar met 2019 en de gemiddelde vermogenspositie is verbeterd. De goede cijfers maskeren echter zorgwekkende signalen. De tweedeling tussen de grote ziekenhuizen en de kleinere en middelgrote ziekenhuizen is scherper geworden. Voor een toekomstbestendige zorg is een grote ingreep nog nooit zo urgent geweest.

In de jaarlijkse Benchmark Ziekenhuizen rapporteert BDO over de financiële situatie van de Nederlandse ziekenhuissector en rangschikt de accountantsorganisatie algemene ziekenhuizen op basis van hun financiële prestaties over 2020.

De coronapandemie raakt kleinere en middelgrote ziekenhuizen financieel harder. Zo behaalden ze in 2020 een veel lager rendement dan in 2019, terwijl het rendement van grote ziekenhuizen juist toenam. De gemiddelde waardering van kleinere ziekenhuizen daalde van 6,8 naar 6,3. Bij middelgrote ziekenhuizen was er een daling van 7,0 naar 6,3. De grote ziekenhuizen scoorden gemiddeld een 7,6, wat gelijk is aan hun cijfer voor 2019. “Er is extra vraag naar zorg met minder beschikbaar personeel. De kosten van onbezoldigd personeel stegen met 6,0% tot 487 miljoen euro. Reserveringen voor verlof blijven stijgen, stijgende kosten drukken de bedrijfsresultaten en EBITDA-ratio's en investeringen zijn ongezond laag. Investeringen die zo nodig zijn om de zorg toekomstbestendig te houden”, benadrukt Chris van den Haak, voorzitter van de BDO Publieke Sector. Tien ziekenhuizen voldoen niet, waarvan drie al minimaal drie jaar op rij. De faillissementsrisico's zijn iets hoger.

De betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg staan ​​meer dan ooit onder druk. De coronapandemie heeft dit verder aangewakkerd en zichtbaarder gemaakt. De zorgvraag is groter dan ziekenhuizen kunnen leveren. BDO doet vier aanbevelingen hoe de zorg toekomstbestendig kan blijven. Centraal daarbij staat integraal denken over de gezondheid van burgers, waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de meest actuele kennis en (digitale) technologie. “Denken vanuit gezondheid in plaats van ziektes behandelen”, zegt Van den Haak.

“Zorgverzekeraars moeten de financiële ruimte creëren voor een transformatieperiode van drie tot vijf jaar om vervolgens grip te krijgen op de structurele budgetten voor medisch specialistische zorg en verdere stijgingen te beperken. In deze periode kan de overstap plaatsvinden om te betalen voor preventie en gezondheid in plaats van voor de behandeling van (chronische) ziekten die grotendeels te voorkomen zijn, of volgens de laatste inzichten niet (meer) thuishoren binnen de muren van het ziekenhuis”, zegt de voorzitter van BDO Publieke Sector.

Met de transformatie naar 'gezondheidsdenken' moeten ziekenhuizen hun profiel aanpassen. Zij moeten gerichte keuzes maken in welke behandelingen wel en niet worden gedaan om zo beter te kunnen aansluiten bij de behoefte in de hele zorgketen. “De verwachting is dat hoogcomplexe zorg zal verschuiven naar UMC’s en grotere ziekenhuizen en dat laagcomplexe zorg meer zal verschuiven naar regionale ziekenhuizen die een sterke binding hebben met zorg- en welzijnspartners in de regio om zorg op de juiste plek te krijgen. Dit heeft een grote impact op kleinere ziekenhuizen”, zegt Van den Haak.

BDO pleit voor een onderzoek naar de alternatieve, uitgestelde en verdampte zorg die tijdens de COVID-19-crisis werd toegepast. Van den Haak: “Onderzoek wat de financiële en organisatorische consequenties zijn als de zorg structureel, op een ander moment of op een andere plaats kan worden verminderd. Het kan helpen om de echt noodzakelijke zorg voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden. Het gebruik van data moet ook de standaard worden om de effectiviteit van behandelingen te meten en daarvan te leren.”

Van den Haak stelt dat zorgverzekeraars het kader moeten scheppen om de zorgtransformatie te realiseren. “Het beheer van de implementatie kan het beste worden gedelegeerd aan ziekenhuizen en medisch specialistische bedrijven (MSB’s). Samen kunnen zij als geen ander aangeven hoe de (voormalige) medisch specialistische zorg buiten de ziekenhuismuren kan worden georganiseerd. Om hier effectief mee om te gaan, moet de verandercapaciteit van ziekenhuizen worden vergroot. Daarvoor is het nodig dat de governance van ziekenhuizen en MSB’s wordt vereenvoudigd.”

Categorie: Vestigingen, Nieuws Tags: BDO, benchmark ziekenhuizen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Accountancy This Morning (AV) is hét platform voor accountants en iedereen die geïnteresseerd is in nieuws, trends, ontwikkelingen, achtergronden en weetjes in en rond accountancy en ondernemerschap.

Accountancy Deze ochtend is een uitgave van uitgeverij MOC.